Możliwości podejmowania pracy w Polsce przez obywateli Ukrainy po wejściu w życie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa.
W dniu 12 maca 2022 roku weszła w życie ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz. U. z 2022 r., poz. 583). Ustawa, której głównym celem jest pomoc obywatelom Ukrainy w związku z napaścią Rosji, zawiera regulacje mając wpływ na zatrudnienie obywateli Ukrainy w Polsce.
Zakres przedmiotowy ustawy określa szczególne zasady zalegalizowania pobytu obywateli Ukrainy, którzy przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa, oraz obywateli Ukrainy posiadających Kartę Polaka, którzy wraz z najbliższą rodziną z powodu tych działań wojennych przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Ustawa uznaje za legalny pobyt obywateli Ukrainy przez 18 miesięcy od dnia 24 lutego 2022r., którzy legalnie wjechali na terytorium RP i deklarują chęć pobytu na terenie RP. Na podstawie przedmiotowej ustawy obywatele Ukrainy mogą również otrzymać numer PESEL.
Co istotne z punktu widzenia pracodawców, obywatel Ukrainy jest uprawniony do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie pobytu zgodnego z obowiązującymi przepisami. Warunkiem umożliwiającym wykonywanie pracy na terytorium RP przez obywateli Ukrai
ny nie jest uzyskanie pozwolenia na pracę lecz posiadanie legalnego pobytu w RP. Dodatkowym warunkiem jest aby podmiot powierzający wykonywanie pracy powiadomił w terminie 14 dni od dnia podjęcia pracy przez obywatela Ukrainy powiatowy urząd pracy właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania podmiotu o powierzeniu wykonywania pracy temu obywatelowi (art. 22 przedmiotowej ustawy). Podmiot powierzający wykonywanie pracy powiadamia urząd pracy za pośrednictwem systemu teleinformatycznego – praca.gov.pl.
Ustawa umożliwia również obywatelom Ukrainy zarejestrowanie się oraz uznanie za osoby osoba bezrobotna albo poszukujące pracy w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.
Warto zwrócić uwagę, że ustawa umożliwia obywatelom Ukrainy podejmowanie i prowadzenie na terytorium RP działalności gospodarczej. Warunkiem rozpoczęcia i wykonywania działalności gospodarczej przez obywateli Ukrainy jest legalność pobytu w rozumieniu ustawy oraz uzyskanie numeru PESEL. W przypadku jednak gdy pobyt przedsiębiorcy – obywatela Ukrainy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przestanie być legalny na podstawie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa lub ustawy o cudzoziemcach, przedsiębiorca podlega wykreśleniu z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
Powyższe rozwiązania umożliwiają nie tylko obywatelom Ukrainy łatwe podjęcie pracy, ale również dają możliwość polskim pracodawcom zatrudnianie czy nawiązywanie współpracy z obywatelami Ukrainy bez konieczności uzyskiwania pozwoleń na pracę.
Prócz powyższych ogólnych przepisów umożliwiających podejmowanie pracy przez obywateli Ukrainy na terytorium RP w ustawie znajduje się szereg przepisów ułatwiających osobom posiadającym wyższe, specjalistyczne wykształcenie podjęcie zatrudnienia bez spełnienia dodatkowych warunków. Dotyczy to w szczególności:
– zatrudniania nauczycieli akademickich bez przeprowadzenia konkursu (art. 46 ustawy),
– zatrudniania na stanowisku pomocy nauczyciela przez osoby nie posiadające obywatelstwa polskiego (art. 57 ustawy),
– możliwości wykonywania przez obywatela Ukrainy zawodu lekarza lub lekarza dentysty, który uzyskał kwalifikacje lekarza lub lekarza dentysty poza terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej (art. 61 ustawy),
– możliwości wykonywania przez obywatela Ukrainy zawodu pielęgniarki lub położnej jeżeli uzyskał kwalifikacje pielęgniarki lub położnej poza terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej (art. 64 ustawy).
Waldemar Sokołowski
adwokat Waldemar Sokołowski
Bialic i Sokołowski
Kancelaria Radców Prawnych i Adwokatów s.c.
Kościuszki 30/3
45-062 Opole
www.bialicsokolowski.pl
